SERMAYE ARTIRIMI  YAPMAK İSTEYENLER NEDEN 01.07.2015 TARİHİNDEN ÖNCE  KESİNLİKLE NAKİT SERMAYE ARTIŞINI  YAPMAMALI ?

07.04.2015 tarih ve 2939 sayılı resmi gazetede yayınlanan Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanununun 8. maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına i bent eklenmiştir. Buna göre;

 sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si. Kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilecektir.

Bu indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılır. Sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.

Bu bent hükümlerine göre hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder.

 Bu bendin uygulanmasında sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan ya da ortaklar veya bu Kanunun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları, indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.

Yukarıdaki kanun metnini daha anlaşılabilir hale getirmek için soru-cevap şeklinde izah etmeye çalışalım.

a)İndirimden Kimler Yararlanacak?

Sadece kurumlar vergisi mükelleflerinden sermaye şirketleri olan anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler yararlanacak, bunların dışında kalan kurumlar vergisi mükellefleri (Kooperatifler, dernek ve vakıf iktisadi işletmeleri) ile gerçek kişiler bu indirimden yararlanamayacak.

Finans, bankacılık ve sigorta sektöründe faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri de bu düzenlemeden yararlanamayacak,

b) İndirim Tutarı Nasıl Hesaplanacak

Sermaye şirketleri, ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye için uygulanacaktır.

Bilindiği üzere şirketler, Türk Ticaret Kanunu’na göre, taahhüt ettikleri sermaye paylarının ¼’ünü kuruluştan önce, kalan kısmı ise 24 ay içinde ödeyebilmektedir.

Çıkarılmış sermaye ise, satışı yapılan hisse senetlerini temsil eden sermayedir.

Kanun teklifindeki düzenleme ile sadece ilgili hesap döneminde nakit olarak ödemesi yapılmış sermaye üzerinden indirim hesaplanacaktır. Nakit olarak Ödenmemiş sermaye için indirim hesaplanmayacak.

c) Kanunun yayımından önce nakit sermaye artırımları için İndirim Hesaplanacak mı?

Kanun 01.07.2015 tarihinde yürürlüğe girdiğinden bu tarihten itibaren ilk defa şirket kuruluşunda veya mevcut şirketlerde bu tarihten sonra yapılacak sermaye artışlarında nakit ödenen sermaye için uygulanacaktır.

Kanunun yürürlüğe girdiği 01.07.2015 tarihten önce yapılan nakit sermaye artışlarına uygulanmayacaktır.

d)İndirim, Sadece Nakit Sermayeni Artırıldığı veya Konulduğu yıl İçin mi Uygulanacak?

Kanunda, İndirimden, sermaye artırımı kararının, ilk kuruluş aşamasında ise sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılacağı belirtilmektedir. Bu durumda indirim, nakit artırılan sermaye üzerinden 2015 yılından başlamak üzere her hesap döneminde hesaplanıp matrahtan indirim konusu yapılacağı anlamı çıkıyor. Ancak sonraki yıllarda sermaye azaltılması yapılması halinde, azaltılan kısım için artık indirim uygulanmayacak.

e) İndirimin Hesaplanmasında Hangi Faiz Oranı Uygulanacak?

Sermayenin nakit karşılanan kısmına, TC Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılacak yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranı” tatbik edilmek suretiyle hesaplanacaktır. Bu oran esas alınarak hesaplanan tutarın %50’si, kurumlar vergisi matrahının tespitinde, beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilecektir.

f) İndirimin Hesaplanmasında Yıl Tam Olarak mı Dikkate Alınacak?

Hayır, Nakdi sermaye hangi ayda ödenmiş ise o ay kesri tam ay sayılacak, yılsonuna kadar kalan ay süresi kadar hesaplama yapılacaktır. Yani 20 Haziran 2015 tarihinde nakit sermaye artıran şirket, Haziran dâhil 7 ay için faiz oranı uygulayarak indirim tutarını hesaplayacaktır.

g)İlgili Yıl Şirket Zarar Etti veya Kazancımız Düşük Olduğundan İndirimin Tamamını Düşemedik Ne Yapacağız?

Fiilen ilgili yıl kurum kazancından indirim konusu yapılamayan indirim tutarını sonraki yıla devredeceksiniz. Sonraki yıl kurum kazancından düşebileceksiniz.

e)Aynı sermaye artışı için İndirim Uygulanacak mı?

Hayır uygulanmayacak

f)Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Yapılan Birleşme, Devir ve Bölünmeler Nedeniyle Yapılan sermaye Artırımı İçin İndirim Uygulanacak mı?

Hayır uygulanmayacak.

g) %50 İndirim Oranı Tüm Şirketler İçin Uygulanacak mı?

Bakanlar Kurulu, %50 olan indirim oranını, şirketlerin aktif büyüklüğü, çalışan personel sayısı, yıllık net satış hasılatı, sermayenin kullanıldığı yere göre farklılaştırabilecek. Buna göre artırılan nakit sermaye ile üretim yapmak yerine, spekülatif kazanç elde eden veya faiz, kar payı, kira geliri elde etmek için kullanan işletmelere düşün indirim oranı uygulayabilecek.

h) Geçmiş Yıl Karlarını Sermayeye İlave Eden Firmalar Bu İndirimden Faydalanır mı?

Kanun metninde; “bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışları indirim hesaplamasında dikkate alınmaz” hükmü mevcuttur. Bu nedenle dağıtılmamış geçmiş yıl ve cari dönem  karları ve  her türlü yenileme fonları öz sermaye kalemlerinden olduğundan bu kalemlerin sermayeye ilavesi nakdi sermaye artışı olarak değerlendirilmeyecektir.

ı) Nakdi Sermaye Artışını Neden 01.07.2015 Tarihinden Sonra Yapmalıyız?

Yazımızın başındaki uyarımızın nedenine gelince; nakit şeklinde sermaye artışı planlayan mükelleflerin 01.07.2015 tarihine kadar bu planlamalarını ertelemelerinin yararlarına olacağı hususunu iletmek isteriz. Aksi takdirde, bu Kanun hükümlerinin getirmiş olduğu haktan yararlanamayacaklardır.

Bilgilerinize sunarız.

                       Nurullah TOSUN

                  YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR