Konu: Geçmişe Yönelik Mükellefiyet Tesisi Sonucunda Geriye Yönelik E-Beyanname ve
Ba-Bs Formu Vermemekten Dolayı Mükellefi Beyana Davet Etmeden Usulsüzlük Ve Özel
Usulsüzlük Cezası Kesilemeyecek.
10.04.2015 tarih ve 29322 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan VUK 449 Nolu Genel Tebliğ ile
geçmişe yönelik mükellefiyet tesis edilenlere elektronik beyanname ve bildirimleri vermemeleri
nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezalarında uygulanacak usuller belirlenmiştir. Buna göre;
213 sayılı Vergi Usul Kanunu ilgili maddeleri uyarınca vergi beyannamelerinin ve belirli bir
haddi aşan mal ve hizmet alımlarının Form Ba (Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu),
mal ve hizmet satışlarının ise Form Bs (Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu) ile
elektronik ortamda gönderilmesine ilişkin yükümlülükler getirilmiş ve bu yükümlülüklere ilişkin usul
ve esaslar konuyla ilgili yayımlanan genel tebliğlerle düzenlenmiştir. Söz konusu yükümlülüklere
uyulmaması durumunda anılan Kanunun mükerrer 355 inci maddesine göre vergi idaresince özel
usulsüzlük cezası kesilmektedir.
Kesilen bu usulsüzlük cezası özellikle vergi incelemeleri sonucunda geriye doğru mükellefiyet
tesis edilmesi durumunda mükellefiyet tesis tarihinde günümüze kadar verilmesi gereken her bir
vergi türü ve dönemi için verilmesi gereken e-beyanname için ayrı ayrı kesilmekte ve bu uygulama
sonucu mükellef çok yüksek tutarlı Özel usulsüzlük cezalarıyla karşı karşıya kalmaktaydı.
Ancak kesilen bu cezalara karşı açılan davalarda, yargı mercilerince, geriye yönelik
mükellefiyet kaydı tesis edildikten sonra mükellefiyete bağlı sorumlulukların ancak ileriye yönelik
olarak yerine getirilmesinin beklenebileceği, işe başlama tarihi ile mükellefiyetin tesis edildiği tarih
arasındaki dönemlerde elektronik ortamda beyanname verilmesinin hukuken ve fiilen mümkün
olmadığı, elektronik ortamda beyanname vermesi gerektiğinden haberdar olmayan davacı adına
beyanname vermediğinden hareketle ceza kesilemeyeceği gibi gerekçelerle bu cezaların kaldırılması
yönünde verilen kararlar müstakar hale gelmiştir.
Bu durum karşısında Vergi İdaresi söz konu genel Tebliğ ile söz konusu cezalarla ilgili olarak,
idare ile mükellefler arasında ihtilaflara ve idarenin gereksiz yere yargılama gideri ödemesine mahal
vermemek için bundan sonra geçmişe yönelik mükellefiyet tesis edilenlere elektronik ortamda
beyanname ve bildirimlerin verilmemesi nedeniyle, söz konusu beyanname ve bildirim verilmeyen
dönemlere ilişkin olarak Kanunun mükerrer 355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası veya
352 nci maddesi uyarınca usulsüzlük cezası kesilmeyeceği yönünde düzenlemeye gitmiştir.
Diğer taraftan, beyanname verilmemesi nedeniyle söz konusu mükellefler hakkında geçmişe
yönelik olarak verginin tarh edilmesine, süresinde tahakkuk etmeyen vergiler için vergi ziyaı cezası
kesilmesine ve işe başlamanın süresinde bildirilmemesi nedeniyle Kanunun 352/I-7 maddesi hükmü
uyarınca usulsüzlük cezası kesilmesine yönelik işlemlerin yapılmasına devam edileceği tebliğ de
bildirilmiştir.
449 Nolu VUK Genel Tebliğinde bu durumdaki mükellefler için hangi durumda ceza
kesilebileceği yönünde düzenlemelere de yer verilmiş olup buna göre;
Geçmişe yönelik olarak mükellefiyet tesis edilen mükelleflerden beyannamelerini ve
Form Ba ile Form Bs bildirimlerini elektronik ortamda göndermek zorunda olanlara, vergi dairesince;
haklarında (vergi türleri de belirtilmek suretiyle) mükellefiyet tesis edildiği, 340 Sıra Numaralı Vergi
Usul Kanunu Genel Tebliği2 ve 15 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde yer alan esaslar
çerçevesinde beyanname ve bildirimlerini elektronik ortamda vermelerini sağlayacak işlemleri yerine
getirmeleri için kendilerine 15 günlük süre verildiği hususu bir yazı ile tebliğ edilir.
Mükellefe tebliğ edilen bu yazıda;
a) Beyanname ve bildirim verme süresinin son günü bu yazının tebliğ tarihinden itibaren 15
gün içindeki tarihlere denk gelen beyanname ve bildirimlerin, sürelerinde ve duruma göre elden,
posta vasıtasıyla veya elektronik ortamda verilmesi gerektiği,
b) Beyanname ve bildirim verme süresinin son günü, bu yazının tebliğ tarihinden itibaren 15
gün geçtikten sonraki tarihlere denk gelen beyanname ve bildirimlerin ise sürelerinde, mutlaka
elektronik ortamda verilmesi gerektiği,
c) Söz konusu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda haklarında 213 sayılı Vergi
Usul Kanununun ceza hükümlerinin tatbik edileceği hususlarına da yer verilecektir.
Beyanname ve bildirim verme süresinin son günü, vergi dairesince yazılan yazının tebliğ
tarihinden itibaren 15 gün içindeki tarihlere denk gelen beyanname ve bildirimlerin sürelerinde elden,
posta vasıtasıyla veya elektronik ortamda verilmemesi durumunda, vergi dairesince Kanunun
352 nci maddesine göre usulsüzlük cezaları kesilecektir. Ayrıca, beyannamenin süresinde
verilmemesi nedeniyle vergi ziyaı cezasını gerektiren durumlarda Kanunun 336 ncı maddesine göre
vergi ziyaı cezası ile usulsüzlük cezası karşılaştırılacak ve ağır olan ceza uygulanacaktır.
Beyanname ve bildirim verme süresinin son günü, vergi dairesince yazılan yazının tebliğ
tarihinden itibaren 15 gün geçtikten sonraki tarihlere denk gelen beyanname ve bildirimlerin
sürelerinde elektronik ortamda verilmemesi durumunda ise vergi dairesince Kanunun mükerrer
355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası, ayrıca, beyannamenin süresinde verilmemesi
nedeniyle vergi ziyaı cezasını gerektiren durumlarda vergi ziyaı cezası kesilecektir.
Bilgilerinize sunarız.
Nurullah TOSUN
Yeminli Mali Muşavir